از عوارض اضافه وزن چقدر میدانید؟
انسانهای دارای اضافه وزن یا چاق همیشه در معرض خطرات ابتلا به بسیاری از بیماریهای زمینهای هستند.
از دست دادن مقدار محدودی از این وزن اضافی میتواند کمک بسیاری به کاهش خطرات احتمالی کند و از عوارض اضافه وزن جلوگیری کند.
استراتژی کاهش وزن بیشماری مانند کرمهای موضعی لاغری، شکمبند و مکملهای لاغری در دسترس است که بسیاری از آنها مورد استفاده قرار میگیرد.
آمار چاقی نه تنها در کشور ما بلکه در جهان روز به روز در حال افزایش است.
این مشکل نه تنها سلامت فرد بلکه جامعه را با هزینههای گزاف درمانی تحتالشعاع قرار میدهد.
اضافه وزن و چاقی فقط به مفهوم داشتن بافت چربی اضافی در بدن نیست، بلکه مشکل اصلی عوارضِ تهدید کننده سلامت ناشی از آن است.
همهی انسانهای بزرگسال میتوانند با محاسبه شاخص توده بدن (BMI) و اندازه گیری دور کمر متوجه شرایط بدنی خود از نظر میزان اضافه وزن و چاقی شوند.
شاخص توده بدن (BMI)
شاخص توده بدن توسط متخصصان و مراقبان سلامت به منظور ارزیابی وضعیت اضافه وزن فرد با کمک دو فاکتور اصلی قد و وزن محاسبه میشود.
بدین صورت که وزن بر حسب کیلوگرم را بر مجذور قد بر حسب متر تقسیم نموده و عدد حاصل را
با توجه به جدول BMI تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی میسنجند.
طبقهبندی شاخص توده بدن و گروههای چاقی بدین صورت است.
وزن ایده آل و طبیعی دارای BMI 24.9 – ۱۸٫۵
اضافه وزن دارای BMI 29.9 – ۲۵
چاقی درجه یک دارای BMI 34.9 – ۳۰
چاقی درجه دو دارای BMI 39.9 – ۳۵
چاقی درجه سوم دارای BMI > 40
به طور کلی شاخص توده بدن یک برآورد خوب از مقدار چربی موجود در بدن است.
با این حال ممکن است BMI در افراد بسیار عضلانی به این علت که عضلات دارای وزن سنگینتری نسبت به چربی هستند، کمتر دقیق باشد.
بنابراین افرادی که اندام عضلانی دارند، BMI نسبتاً بالاتری را نشان میدهند ولی از نظر بافت اضافی چربی در محدوده نرمال باشند.
در ادامه این بخش از وبلاگ سایت سلامتی و زیبایی به عوارض اضافه وزن وچاقی میپردازیم.
بیماری قلبی
وزن اضافه بدن با سطوح بالاتر کلسترول و قند خون مرتبط است که دو عامل خطر برای حمله قلبی و سکته مغزی محسوب می شوند.
به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن اضافه بدن می تواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد.
کاهش وزن می تواند سطوح فشار خون و کلسترول را کاهش داده و جریان خون را بهبود ببخشد.
فشار خون بالا
وزن اضافه بدن قلب را مجبور می کند تا برای پمپاژ خون به سراسر بدن سختتر کار کند.
این شرایط می تواند به پرفشاری خون یا فشار خون بالا منجر شود که یک عامل خطر برای بیماری قلبیعروقی است.
فشار خون خود را به طور منظم کنترل کنید. خوانش عادی فشار خون ۱۲۰ روی ۸۰ است.
اگر فشار خون شما افزایش یافته است، توصیه های ارائه شده توسط پزشک درباره تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی
و همچنین داروهای تجویزی را برای بازگشت خوانش فشار خون به محدوده عادی رعایت کنید.
سرطان
به گفته انجمن سرطان آمریکا، وزن اضافه بدن می تواند خطر انواع مختلف سرطان از جمله پستان، کولورکتال، رحم، کیسه صفرا و کلیه را افزایش دهد.
هر ساله موارد بسیاری از سرطان مرتبط با چاقی تشخیص داده می شوند.
پژوهشگران از دلیل قطعی این ارتباط آگاه نیستند، اما التهاب، تغییر متابولیسم سلول، عادات غذایی ناسالم
و سبک زندگی کم تحرک می توانند به تنهایی یا همراه یکدیگر در این زمینه نقش داشته باشند.
حفظ وزن سالم و پرهیز از افزایش وزن بهترین گزینه برای پرهیز از ابتلا به سرطان های مرتبط با اضافه وزن است.
سکته مغزی
اضافه وزن یا چاقی فشار خون را افزایش می دهد که از دلایل اصلی سکته های مغزی است.
بیماری قلبی، قند خون و کلسترول بالا که با وزن اضافه بدن مرتبط هستند نیز احتمال تجربه یک سکته مغزی را افزایش می دهند.
اختلال در خواب
یکی دیگر از عوارض اضافه وزن، آپنه خواب است.
وزن اضافه اغلب با چربی بیشتر و التهاب اطراف گردن همراه است که می تواند مسیر هوایی را محدود کرده و به آپنه خواب انسدادی منجر شود.
در این شرایط فرد با خروپف هنگام خواب مواجه است و ممکن است حتی وقفه های کوتاه در تنفس خود را تجربه کند.
این شرایط خطر برخی مشکلات سلامت جدی از جمله بیماری قلبی را افزایش می دهد.
دیابت
بیشتر افراد مبتلا به دیابت دارای اضافه وزن یا چاق هستند.
چربی می تواند مقاومت بدن در برابر انسولین که وظیفه حمل قند از خون به سلول ها را بر عهده دارد، افزایش دهد.
زمانی که بدن در برابر انسولین مقاومت می کند، قند در جریان خون باقی مانده و این شرایط می تواند به دیابت نوع ۲ منجر شود.
قند خون بالا به دیواره سرخرگ ها آسیب می زند و می تواند خطر حمله قلبی، سکته مغزی، مشکلات بینایی و عوارض دیگر را افزایش دهد.
فشار بر مفاصل
وزن اضافه می تواند اثر منفی بر استخوان ها و مفاصل انسان داشته باشد و به طور بالقوه به بیماری هایی مانند استئوآرتریت یا آرتروز منجر شود.
استخوان های بدن انسان برای پشتیبانی از وزن سالم و ایده آل بدن طراحی شده اند
و هر کیلو وزن اضافه می تواند فشار بیشتری را بر مفاصل وارد می کند.
این بار اضافه در نهایت به فرسایش مفاصل و نارسایی آنها منجر خواهد شد.
اثر منفی بر کبد
از دیگر عوارض اضافه وزن انباشته شدن چربی در کبد است.
و به بیماری کبد چرب که به نام استئاتوهپاتیت غیر الکلی نیز شناخته می شود، منجر شود.
بیماری کبد چرب می تواند موجب آسیب کبدی شدید از جمله سیروز یا حتی نارسایی کبد شود.
به گفته دانشکده پزشکی هاروارد، چربی شکم موجب ترشح موادی آسیبزا در کبد می شود که می تواند سطح چربی ها در خون را افزایش دهد.
آسیب دیدن کلیه ها
اضافه وزن استرس بیشتری بر کلیه ها وارد می کند و وظیفه سمزدایی بدن توسط این اندام ها را دشوارتر می سازد.
همچنین، وزن اضافه بدن خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را افزایش می دهد که دو دلیل شایع بیماری مزمن کلیوی هستند.
زمانی که کلیه ها نمی توانند خون را به درستی پالایش کنند،
مواد زائد در بدن انباشته می شوند. این شرایط می تواند موجب نارسایی کلیوی و نیاز به انجام دیالیز شود.
بیماری مزمن کلیوی شرایطی پیشرونده است و در شرایطی که می توان سرعت آن را کند کرد اما به طور کلی برگشت ناپذیر است.
کند شدن سوخت و ساز بدن
چربی شکم که به نام چربی احشایی نیز شناخته می شود اطراف اندام های داخلی بدن را فرا می گیرد.
این نوع چربی موادی را ترشح می کند که سوخت و ساز بدن را کند می کنند. از این رو، وزن شما هرچه بیشتر افزایش یابد، کاهش آن دشوارتر می شود.
وزن خود را با دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم در محدوده سالم نگه دارید.
دانشکده پزشکی هاروارد حداقل ۳۰ دقیقه و در حالت ایده آل ۶۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط در روز را برای کاهش وزن توصیه کرده است.
مشکلات معده
وزن اضافه بدن تنها موجب افزایش اندازه دور کمر نمی شود بلکه می تواند معده را نیز تحریک کند.
اضافه وزن با افزایش خطر مشکلات معده مانند گاستریت (ورم معده)، سوزش سردل، نفخ، استفراغ و اسهال پیوند خورده است
و همچنین پژوهش های روزافزون از ارتباط آن با زخم های معده خبر می دهند.
اضافه وزن می تواند التهاب را در دستگاه گوارش افزایش دهد، باکتری های سالم روده را تضعیف کند و به نشت مواد از روده منجر شود
که دستگاه گوارش را در معرض حمله سموم و عوامل بیماریزا قرار می دهد.
کاهش وزن به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می کند. اگر با مشکلات گوارشی مواجه هستید، با پزشک خود درباره گزینه های درمان صحبت کنید.
کاهش طول عمر
و در نهایت باید گفت که از عوارض اضافه وزن و چاقی کوتاهتر شدن طول عمر انسان است.
نتایج مطالعه ای که توسط پژوهشگران دانشگاه بوستون انجام شد، نشان داد چاقی با ۲۷ درصد خطر بیشتر برای مرگ مرتبط بوده است.
مطالعه ای دیگر در سال ۲۰۱۸ که توسط پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا و دانشگاه بوستون انجام شد نیز نشان داد
که چاقی کاهش تقریبا یک ساله امید به زندگی در آمریکا را موجب شده است.
وزن اضافه بدن را به عنوان شرایطی عادی در نظر نگیرید. برای یک زندگی سالم و شاد وزن خود را کاهش داده و وزن سالم را حفظ کنید.
کاهش وزن از طریق یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد.